اولویت‌های اقتصادی در دوران پساتحریم کدام است؟
اقتصاد نیوز 1394/4/3
در دوره پساتحریم اصلاحات در کدام یکی از بخش‌های اقتصادی باید در اولویت باشد؟ این سوالی است که با شروع زمزمه رفع تحریم‌های ایران آغاز شده و هر کدام از اقتصاددان پاسخی برای آن دارند.
علی مزیکی، اقتصاددان و عضو هیات علمی گروه اقتصاد موسسه عالی آموزش و پژوهش در گفت‌و‌گو با اقتصاد نیوز دو اولویت اقتصادی اصلی را برمی‌شمرد؛ ایجاد ثبات در اقتصاد و از بین بردن نااطمینانی اقتصادی و دیگری استفاده از مکانیزم بازار در قیمتگذاری و خروج دولت از فرایند قیمت‌گذاری‌های دستوری.
این استاد دانشگاه تاکید می‌کند درجه‌ای از نااطمینانی اقتصادی در همه کشورها وجود دارد اما در ایران این نااطمینانی بسیار زیاد است و بنگاه‌ها اصولاً تصور دقیق و درستی از آینده اقتصادی خود ندارند. بر این اساس لازم است که درجه‌ای از امنیت و ثبات در اقتصاد ایجاد شود که امکان سرمایه‌گذاری و قدرت پیش‌بینی‌های اقتصادی وجود داشته باشد.
دومین اولویت مزیکی، استفاده از مکانیزم بازار در تعیین قیمت‌هاست. وی در این مورد تاکید می‌کند در موارد متعددی دولت در بحث قیمتگذاری دخالت می‌کند. حال این قیمتگذاری ممکن است تعیین دستوری نرخ بهره بانک‌ها باشد و یا تعیین دستوری قیمت حامل‌های انرژی و یا سایر محصولات. این در حالی است که دولت باید اجازه دهد مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت‌ها را تعیین کند و به صو.رت دستوری نباشد. البته که این به آن معنا نیست که دولت به کل از اقتصاد خارج شود. لازم است در مواردی که ضروری احساس می‌شود دولت در فرآیند بازار دخالت کند اما اینکه سایه دولت و دستووراتش همواره بالای سر اقتصاد باشد موضوع جالبی نیست.
این اقتصاددان تاکید می‌کند رعایت این دو اصل؛ یعنی ایجاد اطمینان و رعایت مکانیزم بازار سبب می‌شود هم قیمت‌ها متعادل شود و بر اساس عرضه و تقاضا باشد و هم نحوه تولید و سرمایه‌گذاری اصلاح شود. وی تاکید می‌کند بعد از رسیدن به مرحله تعادل، دولت می‌تواند سیاست‌هایی را اعمال کند که پایه‌ای برای دیگر اصلاحات باشد.
اما مسلما اقتصاد ایران که سال‌های دشواری را پشت سرگذاشته اولویت‌های بسیاری دارد. از اصلاح نظام بانکی گرفته تا تولید و اصلاح ساختار صنعت و یا موارد متعدد بسیار. مزیکی هم بر همین نکته اشاره کرده و می‌گوید: بدون شک این دو اولویت اعلام شده دو اولویت کلی است. اما اگر بخواهیم کمی جزئی‌تر به به ساختارهای اقتصادی توجه کنیم، در هر بخش اقتصاد ایران اقدامات اولویت‌دار خاصی وجود دارد. برای نمونه اصلاح نظام بانکی و بازار پول، اصلاح نظام مالیات‌ها، بحث قیمتگذاری حامل‌های انرژی، نحوه ادامه هدفمندی یارانه‌ها و مدیریت منابع نفتی همه و همه بخش‌هایی است که در هر بخش می‌توان اولویت اقتصادی خاصی را مد نظر قرار داد. اما شاید بتوان گفت گام اول، همان ایجاد امنیت و اطمینان و ثبات در اقتصاد ایران است.